De uitgestrekte overstroombare broeken langs de IJzer- en Handzamevaart vormen een indrukwekkend landschap met prachtig natuurschoon. Heel wat bijzondere planten en dieren konden zich door de eeuwen heen probleemloos aanpassen aan de traditionele landbouw in de valleigraslanden.

Op de natste plekken van de IJzer- en Handzamevallei sieren moerassige hooilanden met rietkraagjes het landschap. Die zijn erg in trek bij vogeltjes als kleine karekiet, bosrietzanger, blauwborst, rietgors en paapje. Voor ontelbare vogels is dit een gedroomde Hof van Eden. Op de iets drogere delen vind je bloemrijke hooilanden met planten als pinksterbloem, echte koekoeksbloem, egelboterbloem en weidekerveltorkruid.

Sinds de jaren tachtig is de otter er helaas verdwenen maar de hermelijn, wezel, bunzing en steenmarter laten zich hier wel zien. Wanneer het waterpeil van de IJzer heel hoog staat, overstromen de IJzer- en Handzamevallei. Ze veranderen zo in een gigantisch natuurlijk wachtbekken. Dit bespaart dorpen en steden langs de IJzer behoorlijk wat waterellende.